پمپ پریستالتیک نوعی پمپ جابجایی مثبت است که برای پمپاژ سیالات مختلفی به کار می‌رود که گاهی به آنها roller pump نیز گفته می‌شود. سیال از داخل یک شلنگ یا لوله انعطاف‌پذیر در مسیر دایره ای عبور می‌کند. روتوری که در انتهای آن قطعه ای «غلتکی شکل» وجود دارد شلنگ انعطاف‌پذیر را فشرده و با چرخش روتور آن قسمت بسته شده حرکت کرده و باعث جریان پیدا کردن یا پمپ شدن سیال می‌شود. به عبارتی دیگر وقتی روتور می چرخد، قسمتی از تیوب تحت فشار یا بسته شدن قرار می گیرد که این سبب می شود به سیال نیرویی وارد گردد تا داخل تیوب حرکت کند. بعلاوه وقتی تیوب باز می شود و به حالت اولیه اش بر می گردد، سیال به داخل پمپ جریان می یابد. این فرآیند پریستالتیک نام دارد و در بسیاری از سیستم های بیولوژیک استفاده می شود. طراحی این پمپ ها به گونه ای می باشد که سیال تماسی با قطعات پمپ را نداشته و برای انتقال سیالات خورنده و سیالاتی که در صنایع غذایی و دارویی استفاده می شوند، مناسب می باشد.
پمپ پریستالتیک عموما برای پمپاژ سیالات تمیز و استریل و یا سیالات خورنده استفاده می شود. چرا که ورود آلودگی در این پمپ ها اتفاق نمی افتد. بعضی از کاربردهای این پمپ ها در پمپاژ فرآورده های خونی، سیالات شیمیایی خورنده، و همچنین در جاهایی که سیال می بایست از محیط ایزوله گردد، می باشد. پمپ پریستالتیک روشی استاندارد در واحدهای ICP-MS و ICP-OES می باشند.
از جمله کاربرد های این پمپ های پریستالتیک (Peristaltic Pump) می توان به انتقال، تزریق و فیلتراسیون سیالات ترکیبی، سیالات ساینده یا خورنده، سیالات نامطبوع یا آلوده کننده اشاره نمود.و بطور کلی در کارخانجات غذایی، صنایع شیمیایی، کارخانجات تولید دارو، کارخانجات رنگ، بتن و فوم بتن، صنایع آب و فاضلاب، کشاورزی و صنایع اتمی و نظامی کاربرد دارد.
در انتخاب یک پمپ پریستالتیک ضروری است که سرعت چرخش روتور، دقت اندازه گیری، محدوده جریان، تعداد کانال، انواع هد و تیوب ( شیلنگ ) قابل استفاده ، پارامترهای قابل کنترل و نوع کنترل مورد مطالعه قرار گیرد.
پمپ پریستالتیک (Peristaltic Pump) از سه قسمت کلی تشکیل شده است :
- درایو پمپ پریستالتیک ( Peristaltic Pump ) یا پمپ غلتکی (Roller Pump) که مجموعه موتور دستگاه ، سیستم کنترلر ، نمایشگر ، ورودی ها و خروجی ها و جعبه حاوی آنها می باشد.
- هد پمپ پریستالتیک ( Peristaltic Pump ) به قسمتی گفته می شود که روی شفت موتور دستگاه نصب می شود و دارای چند غلتک می باشد که با ایجاد فشار روی بدنه بیرونی شلنگ ، درون شلنگ ایجاد خلاء و فشار می نماید و سبب جابجا شدن مایع از یک سر شلنگ به سر دیگر آن می شود.
- شلنگ منعطف ( Flexible Tube ) پمپ پریستالتیک به سبب خاصیت فیزیکی، امکان انحنا به درون توسط غلتک های هد و بازگشت به حالت اولیه پس از عبور هر غلتک را دارا می باشد. معروفترین نوع این شلنگ ها از جنس سیلیکون می باشد.
پمپ پریستالتیک مدل آرکاپمپ می تواند با هدهای YZ1515X, YZ2515X, YZII15, YZII25و DG15-24 استفاده شود. این پمپ غلطکی می تواند نرخ جریان 0.07 ml/min تا 2000 mL/min را فراهم کند. سرعت این پمپ پریستالتیک می تواند از طریق کنترل پانل، رابط کنترل خارجی یا رابط RS485 کنترل شود. پارامترهای در حال اجرا توسط سرعت پمپ پریستالتیک ( پمپ مالشی ) مدل BT600-2J بطور اتوماتیک ذخیره می شوند. سرعت پمپ پریستالتیک مدل BT600-2J براحتی قابل استفاده می باشد.